GRUPA REKONSTRUKCJI HISTORYCZNEJ „Piast” im. Mikołaja Firleja

GRUPA REKONSTRUKCJI HISTORYCZNEJ „Piast” im. Mikołaja Firleja, działa od roku 2011 na terenie gminy Radomyśl Wielki i powiatu mieleckiego. Pomysłodawcą i założycielem był Ireneusz Weryński, nauczyciel, wielki miłośnik historii, informatyk, plastyk, muzyk i fotograf, który zatrzymuje również czas na zdjęciach i taśmach filmowych. Jest też współtwórcą Domu Pamięci Regionalnej w swojej szkole gdzie uczy w Rudzie gm. Radomyśl Wielki.

Grupa podejmuje działania związane z tematyką dotyczącą czasów Polski szlacheckiej, sarmackiej. To okres w dziejach historii Polski rzadko wybierany przez grupy rekonstrukcyjne. Wiąże się to ze specyfiką kultury i sztuki XVI, XVII i XVIII wieku, ale też dotyczy środków finansowych, które należy pozyskać na kosztowne z tej epoki stroje szlacheckie i cały rynsztunek.

Zadaniem działalności GRH „Piast” jest wieloaspektowe kształcenie dzieci i młodzieży (przedszkola, szkoły podstawowe) dokonane w najbardziej efektywny sposób, tzn. stosowanie metod aktywizujących w edukacji, zwłaszcza uczenie przez doświadczenie i przebywanie wśród takiej grupy. Wiadomo jest, że najłatwiej i najlepiej można chłonąc wiedzę poprzez zmysły: dotyk, wzrok, smak a także możliwość tworzenia nowej rzeczywistości w oparciu o historię. To doskonały sposób na poznawanie historii, tradycji oraz kształtowanie poczucia tożsamości narodowej i patriotyzmu.

Literatura XVII wieku – Polski szlacheckiej, to miejsce, w którym ukazana została w sposób doskonały obyczajowość, duchowość umysłowej kultury Rzeczypospolitej szlacheckiej, a także sfera życia realnego, codziennego. Bohaterami tego okresu są patrioci, ludzie odważni, dbający o tradycję, kulturę tego czasu. Niestety nie są to ludzie bez skazy. Mają swoje wady: tchórzostwo, ksenofobię, przywiązanie do dóbr materialnych. To pokazuje młodemu pokoleniu, że historia się powtarza. Uczy, że wszyscy mamy wady i zalety. Chodzi jednak o to, aby młodzież miała możliwość bezpośredniego obcowania l kontaktu z kulturą. Taką możliwość daje młodemu pokoleniu działalność grup rekonstrukcji historycznej (żywe lekcje historii), która ucząc – bawi, pokazując – wychowuje i kształtuje cenne w dzisiejszych czasach postawy.

Głównym obszarem działań GRH „Piast” jest okres Polski szlacheckiej. Zajmuje się różnego typu działaniami tego okresu dotyczące zarówno życia codziennego jak i działań wojennych. Poszczególni członkowie wykonują różne zadania: od zgłębiania wiedzy w danym zakresie, po praktyczne wykorzystanie jej w celu wykonywania przedmiotów, takich jak części broni, ubrania, ozdoby, militaria. W ramach działalności grupa stara się również odtwarzać metody walki, fechtunku, jak i te bardziej artystyczne, jak muzyka, sztuka, taniec i nauka. Zajmuje się również sferą kulinarną przyrządzając potrawy i nalewki zgodnie z recepturami zachowanymi z dawnych lat. W skład grupy wchodzą następujące osoby: Ireneusz Weryński, Marek Midura, Wojciech Kaszub, Stanisław Wilczyński, Damian Bury, Robert Dziekan, Piotr Wolak, Jakub Midura, Marek Dubiel, Piotr Midura, Marek Weryński, Wojciech Bartkowicz, Edyta Gałat, Martyna Weryński, Paweł Wolak, Jacek Machnik i Bartłomiej Gazda.

Swoje cele realizuje poprzez konkretne zadania m.in.:

• pokazy grupy rekonstrukcyjnej w szkole podstawowej w Radomyślu Wielkim;
• występy na Piknikach w Izbiskach i Dąbrówce Wisłockiej;
• uporządkowanie terenu starego cmentarza w Radomyślu Wielkim – budowa lapidarium;
• posadzenie Dębów Pamięci upamiętniające zamordowanych w Katyniu i Twerze;
• zorganizowanie wystawy artystów Stowarzyszenia „Rędziny” w Dębicy (willa Wiluszówka) i Przecławiu;
• przeprowadzenie lekcje historii w szkołach Powiatu mieleckiego;
• przygotowanie i zaprezentowanie Misterium Męki Pańskiej w Przecławiu;
• przygotowanie stoiska historycznego na Pikniku Kulturalnym w Przecławiu;
• udział w organizowanym „Orszaku Trzech Króli” w Partyni;
• rekonstrukcja działań straży rzymskiej przy grobie Pańskim w parafii Zgórsko.

Motto grupy to: „Pamięć o przeszłości oznacza zaangażowanie w przyszłość”.

Podczas uroczystości 444-lecia utworzenia miasta Radomyśla, obchodzonej w dniu 2.02.2025 r., grupa rekonstrukcyjna przyjęła nazwę Grupa Rekonstrukcji Historycznej „PIAST” im. Mikołaja Firleja – założyciela miasta.

Działalność GRH warta naśladowania i wsparcia ze strony zarządzających kulturą na każdym szczeblu.