DĄBRÓWKA WISŁOCKA gm. Radomyśl Wielki

DĄBRÓWKA WISŁOCKA wieś w gminie Radomyśl Wielki, powiecie mieleckim. Położona jest we wschodniej części gminy przy trasie bezpośrednio Radomyśl – Zasów i zajmuje powierzchnię 1107,07 ha.

Obszar nieistniejącej jeszcze kiedyś osady należał do kasztelani Wiślickiej, a w okresie podziału dzielnicowego wchodził w skład dzielnicy sandomierskiej. Początki wioski sięgają połowy XVI wieku, założona przez hetmana Jana Tarnowskiego, właściciela klucza wiewióreckiego, który przebywał na dworze w Wiewiórce dla podratowania zdrowia w latach 1559-1561. Administracyjnie wioska włączona była do powiatu pilzneńskiego, taki stan utrzymał się do drugiej połowy XIX w. Przez okres pierwszych 200 lat właścicielami tego majątku były kolejno wielkie rody magnackie jak: Tarnowscy, Ostrogscy, Zasławscy, Lubomirscy i Sanguszkowie.

Wieś lokowana była na surowym korzeniu, pierwszym sołtysem był Pomianowski, który pozostawił ją Albertowi Piętek, słudze ks. Janusza Ostrogskiego. Kolejnym właścicielem był wnuk po kądzieli Janusza Ostrogskiego, Władysław Dominik Zasławski, na nim ród Zasławskich wygasł. Zaczyna się wówczas okres dzierżaw, pierwszym arendarzem Dąbrówki był Kacper Przyłuski, jak podają źródła za jego czasów we wsi były dwie karczmy. Kolejnym dzierżawcą w roku 1710 był Wojciech Broniewski, a właścicielem w tym czasie był książę Aleksander Dominik Lubomirski. Kolejnymi arendarzami byli Aleksander z Białyni Białyński i niejaki Sekucki.

Pod koniec XVIII w. na skutek niezbyt udanych małżeństw i hulaszczego życia ówczesnych właścicieli, klucz wiewiórecki stopniowo został rozprzedawany. Właścicielami była rodzina Paprockich od ich nazwiska często uzupełniała nazwę miejscowości np. Dąbrówka Paprocka (nazwa ta długo figurowała w źródłach do końca XIX i początku XX w.). W roku 1831 wieś należała do rodziny Wisłockich, od ich nazwiska miejscowość nosi obecnie uzupełnienie „Wisłocka”.

Od roku 1883 właścicielem Dąbrówki wraz z częścią gruntu w Janowcu i Zdziarcu był Ludwik Pietrzycki, później posiadłość przechodzi w ręce Bernarda i Chany Balsamów oraz w drodze kupna w ręce Majera Zughafta, natomiast obszar dworski wraz z karczmą na własność Walentego i Konstancji Celowskich. Wykup i rozczłonkowanie majątków dworskich możliwy był dzięki dekretowi uwłaszczeniowemu wydanemu przez władze austriackie w roku 1848.

O ile pod względem administracyjnym Dąbrówka należała do powiatu pilzneńskiego, to pod względem sądownictwa do okręgu w Zasowie, a od 1 września 1878 weszła w skład powiatu sądowego w Radomyślu, a administracyjnie pod starostwo powiatowe w Mielcu. Taki stan utrzymał się do zakończenia I wojny światowej.

Zmianom również ulegała administracja kościelna, od początku swego istnienia Dąbrówka należała do parafii w Zasowie, od roku 1786 przeszła pod dekanat radomyski i w którym pozostaje do dnia dzisiejszego. Z administracją kościelną powiązana była i oświata, małe szkoły jednoklasowe powstawały przy parafiach, gdzie uczono czytać, pisać i rachunków, dopiero podział cyrkułu tarnowskiego na powiaty spowodowało powstanie szkoły ludowej niemal w każdej miejscowości.

Podczas I wojny światowej Dąbrówka była dwukrotnie zajmowana przez wojska rosyjskie i Niemców oraz Austriaków, ale generalnie nie poniosła wielkich zniszczeń poza zubożeniem ludności. Po zakończeniu działań wojennych w Dąbrówce powstała ochronka wiejska, która korzystała z przydziałów żywności rozdysponowanych przez Starostwo w Mielcu a później prowadzona przez siostry służebniczki starowiejskie.

Po I wojnie światowej na terenie Dąbrówki rozwinął się ruch ludowy, powstało w 1931 roku Stronnictwo Ludowe, jeden z jego odłamów PSL „Piast” i odłam ludowców Zjednoczenie Lewicy Chłopskiej „Samopomoc”, działało też koło ZMW „Wici”.

W okresie międzywojennym Dąbrówka należała do województwa krakowskiego, powiatu mieleckiego, a od 1932 do gminy zbiorczej w Radomyślu Wielkim. Podlegała również pod Sąd Grodzki w Radomyślu.

Okres II wojny światowej był bardzo ciężki dla mieszkańców, a szczególnie dla żydów, którzy byli poszukiwani i mordowani w okrutny sposób. Mieszkańcy nie poddawali się, stworzono zbrojny ruch oporu, powołano na terenie gminy komórkę Batalionów Chłopskich, która na terenie Dąbrówki miała wielu zwolenników i działaczy, tu znajdował się punkt kontaktowy BCh, wydawana była przez powinien czas gazetka konspiracyjna „Nasza droga”. Normalne życie po froncie zaczęło się dopiero od stycznia 1945 roku.

W latach 1952-53 powstała szkoła dla dorosłych, został wybudowany nowy budynek szkolny, powstał punkt biblioteczny. Zmieniała się struktura administracji, od 1 stycznia 1955 weszła w skład gromady Ruda i utworzyła Gromadzką Radę Narodową. Kolejna ustawa z roku 1973, zgodnie, z którą Dąbrówka weszła do jednostki administracyjnej, jako gmina w Radomyślu Wielkim, a dwa lata później następna zmiana, zlikwidowano powiat mielecki a utworzono województwo tarnowskie, kolejna zmiana od 1 stycznia 1999 Dąbrówka znalazła się w powiecie mieleckim i województwie podkarpackim.

Kościół parafialny ma swoją historię, odsyłamy do hasła Kościół p.w. MB Nieustającej Pomocy i św. Kazimierza w Dąbrówce Wisłockiej. Podobnie swoją historię ma Ochotnicza Straż Pożarna – patrz hasło OSP Dąbrówka Wisłocka.

Obecnie Dąbrówka Wisłocka ma swojego sołtysa i przedstawiciela (radnego) w składzie Rady Miejskiej. Dotychczas radnymi byli: Eugeniusz Maj (1990-1994), Władysław Maniewski (1994-2002), Urszula Kudlik (2002-2018), Stanisław Stec (2018- ).

Funkcję sołtysa pełnili: Władysław Stec (1990-1994), Zygmunt Wałęga (1994-1998), Eugeniusz Pierzchała (1999-2011), Józef Stec (2011-2019), Krzysztof Kukla (2019- ).

(W opracowaniu wykorzystano materiały pracy Iwony Maniewskiej i Katarzyny Galent)