CMENTARZ ROMÓW

CMENTARZ ROMÓW w lasach na granicy wioski Dąbrówka Wisłocka gm. Radomyśl i Zasów (po stronie Zasowa) znajduje się cmentarz ładnie utrzymany, ogrodzony ozdobnym łańcuchem z krzyżem w środku, małym kamiennym obeliskiem i tablicą informacyjną: MOGIŁA ZBIOROWA / 18 ROMÓW / ZAMORDOWANYCH PRZEZ / HITLEROWCÓW / W 1944 ROKU. Ten obelisk i uporządkowanie terenu należy zawdzięczać mieszkańcom Zasowa, którzy dbają o ten zapomniany przez ludzi skrawek lasu.

Wg informacji, jaką przekazał prowadzący śledztwo w tej sprawie, zamieszkująca od kilku lat w Dębicy grupa Cyganów, została powiadomiona w miesiącu marcu 1943 roku przez nieznane ugrupowanie „Ruch Oporu”, że Niemcy noszą się z zamiarem ich wymordowania, doradzano im, aby przenieśli się na teren powiatu mieleckiego. Tamtego marca panowała sroga zima, toteż Cyganie odkładali swój wyjazd. W pierwszych dniach kwietnia nastąpiło gwałtowne ocieplenie, śnieg zaczął szybko topnieć i drogi zaczęły robić się nieprzejezdne. Mimo tego tabory zaprzężone w liche konie opuściły Dębicę udając się przez Żyraków i Zasów docierając do granicy z Dąbrówką Wisłocką. Dalsza droga okazała się bardzo utrudniona z uwagi na rozmokłą i błotnistą drogę. Postanowiono noc z 2 na 3 kwietnia przenocować w pobliskim zagajniku. Niemcy zorientowawszy się, że Cyganie opuścili Dębicę, o świcie 3 kwietnia 1943 roku wysłali 5 umundurowanych niemieckich żandarmów i dwóch gestapowców po cywilnemu. Na miejscu po przeprowadzeniu gruntownej osobistej rewizji, znaleziono pod jednym z taborów stary karabin, który został prowokacyjnie podrzucony przez jednego z prowadzących rewizję.

Broń stała się pretekstem do spędzenia w jedną grupę wszystkie dzieci i osoby dorosłe, do których otworzono ogień z broni maszynowej, dokonując mordu na niewinnej ludności cygańskiej. Tablica podaje 18 zamordowanych Romów, wg relacji przekazującego tą informację zamordowanych zostało 22 osoby.

Młodzież szkolna, mieszkańcy Zasowa jak i Dąbrówki Wisłockiej z okazji święta Wszystkich Świętych zapalają znicze i wymieniają kwiaty na tej zbiorowej i zapomnianej mogile.