OCHOTNICZA STRAŻ POŻARNA w Rudzie
OCHOTNICZA STRAŻ POŻARNA w Rudzie, gm. Radomyśl Wielki została powołana do życia w 1918 roku z inicjatywy Karola Kostórkiewicza, syna bogatego ziemianina i fundatora miejscowego kościoła Szymona Kostórkiewicza, Walentego Grądziela – kierownika Szkoły Podstawowej, Józefa Wilka – ówczesnego naczelnika Gminy Jednostkowej i wójta – Jana Dolota. Drużyna liczyła 14 druhów, ich pierwszym komendantem był Andrzej Zboch.
Już od początku istnienia OSP druhowie angażowali się w rozwój swojej miejscowości, początkowo pomagali przy budowie kościoła w 1919 roku oraz uczestniczyli we wszystkich uroczystościach kościelnych i patriotycznych. Szczególny rozwój straży przypadł na lata międzywojenne, kiedy zostały zakupione mundury, beczkowóz i sikawka ręczna, a także w roku 1922 wybudowano skromną remizę strażacką. Druhowie brali udział nie tylko przy gaszeniu pożarów, ale także uczestniczyli w akcji ratowniczej w czasie powodzi w roku 1934, w latach sześćdziesiątych, dziewięćdziesiątych i dwutysięcznych w sąsiednich i w naszej gminie. Po wojnie jednostka otrzymała pompę motorową, wożoną na furmance z zaprzęgiem konnym, który prowadził zasłużony strażak Piotr Działo.
W latach 1960-1963 wybudowano murowaną remizę strażacką z garażem i zapleczem, które służyło na zebrania i jako sala widowiskowa. Możliwe to było dzięki ofiarności strażaków, mieszkańców wsi i częściowych dotacji z funduszu Gromadzkiej Rady Narodowej. W tym przedsięwzięciu na wyróżnienie zasługują: ówczesny prezes OSP Franciszek Dyjak, przewodniczący GRN Karol kapustka, Władysław Grzech, Piotr Działo i wielu innych. Jednostka działała prężnie, jako wyróżnienie w 1962 otrzymała z Komendy Powiatowej pierwszy samochód marki „Dodża”, który po naprawie i adaptacji służył przez 11 lat. Następny samochód, jaki otrzymali strażacy, był już bardziej nowoczesny STAR-25, który służył do 2003 roku, później trzeci samochód bojowy JELCZ od Komendy Powiatowej w Mielcu, a w 2017 dodatkowo lekki samochód NISSAN.
Warto nadmienić fakt, powstania w 1966 roku żeńskiej drużyny OSP, której drużynową była Zofia Dyjak, odnowiona w roku 1990 z drużynową Iwoną Dyjak (obecnie Kadow) i po raz trzeci w 2008 z Magdaleną Grzanka (obecnie Struzik). Drużyna działa prężnie odnosząc sukcesy na zawodach sportowo-pożarniczych. Dodatkowo w 1986 wspólnie ze Szkołą Podstawową utworzono Młodzieżową Drużynę Męską (MDM), na czele, której stał Wiesław Dyjak. 30 maja 1982 roku jednostka OSP Ruda otrzymała swój pierwszy sztandar.
W latach 1986-1988 rozbudowano remizę, dobudowano piętro z zapleczem kuchennym, powiększono salę widowiskową, poszerzono i utwardzono plac przed budynkiem. Uroczyste oddanie budynku nastąpiło 13 maja 1990 roku. W 2005 roku druhowie otrzymali figurkę św. Floriana ufundowaną przez proboszcza ks. Romana Wronę oraz położono dywanik asfaltowy przed budynkiem, a w latach 2014-2015 dokonano drugiej modyfikacji budynku remizy, odnowiono i dobudowaną klatkę schodową. Ostatnio w 100-rocznicę powstania OSP, drużyna otrzymała drugi sztandar, umieszczony pośród licznych dyplomów, pucharów i nagród.
Funkcję prezesów zarządu pełnili: Karol Kapustka, Franciszek Dyjak (1956-1993), Henryk Machnik (1993-1996), Edward Ryś (1996-2001), Józef Grzanka ( 2001-2005), Tadeusz Grzanka (2005-nadal). Funkcję komendantów-naczelników pełnili: Karol Kostórkiewicz, Andrzej Zboch, Józef Wietkowski, Karol Kapustka, Władysław Grzech (1956-1996), Wiesław Dyjak (1996-2005) i Marcin Dyjak (2005-nadal).