SZPAK Stanisław

SZPAK Stanisław, urodzony 14 kwietnia 1876 r. jako 13 członek rodziny w małej miejscowości Bieżdziatka k/Jasła, syn Piotra i Anny z domu Ochałek. Szkołę Podstawową i następnie gimnazjum ukończył w Jaśle. W maju 1898 zdał egzamin dojrzałości i rozpoczął studia na c.k. Politechnice Lwowskiej Wydz. Inżynierii u prof. K. Skibińskiego.

Uczył się bardzo dobrze i na przełomie lat 1904/05 uzyskał dyplom inżyniera geodety. W międzyczasie w latach 1900/01 odbył służbę wojskową i uzyskał stopień oficera rezerwy. Jako młody inżynier podjął pracę w Radzie Powiatowej Wydz. Drogowy w Dąbrowie k/Tarnowa. Tutaj staje się członkiem Polskiego Stronnictwa Ludowego i mocno angażuje się w pracę Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” oraz innych organizacji.

W roku 1906 poznaje swoją przyszłą żonę Jadwigę Kostórkiewicz, najstarszą córkę Szymona Kostórkiewicza i Julii z domu Gardulskiej, właścicieli ziemskich w Rudzie koło Radomyśla. W karnawale 1907 roku odbył się uroczysty ślub i huczne wesele. I tym sposobem Stanisław Szpak wpisuje się w historię tej licznej i zacnej rodziny ziemiańskiej z naszego terenu. Rodzi im się syn Adam, a później córka Irena. Mając dobrą sytuację materialną budują dom-willę w Dąbrowie i wprowadzają się do niej w 1911 r. Na cześć swojej żony nazywa ją „Willa Jaga”. Tutaj rodzina się powiększa o dwóch synów Wacława (1912) i Stanisława Leszka (1913). Podczas wyborów do Sejmu w 1911 zostaje wybrany zastępcą posła, mandat posła otrzymał Jakub Bojko. Po wyborach pełni funkcję przewodniczącego Komitetu Powiatowego PSL w Dąbrowie. Z chwilą wybuchu I wojny światowej rodzina jest ewakuowana do Brna Czeskiego, po kilku miesiącach kiedy Austriacy i Niemcy zmusiły wojska rosyjskie do odwrotu, rodzina wraca do splądrowanego ale jeszcze całego domu. Znowu zaczyna się praca w organizacjach niepodległościowych POW, NKN i Towarzystwie „Sokół”. Działał też na rzecz powstania gimnazjum w Dąbrowie w latach 1920/21, kiedy to wraz z Władysławem Trybą powołali Towarzystwo Przyjaciół Szkoły Średniej, którego był najbardziej zaangażowanym działaczem. W tym gimnazjum zdawał maturę najstarszy syn Adam, późniejszy kapitan nawigator 5 Pułku Lotniczego w Lidzie, a następnie w 303 dywizjonie bombowym „Mazowsze” w Anglii. Zginął z całą załogą w czasie bombardowania Bremen w nocy z 4/5 września 1942 roku. Również w tym gimnazjum zdawał maturę drugi syn Stanisław Leszek, lekarz med. weterynarii, ppor. rez. 7 PAL zamordowany w Katyniu przez NKWD w kwietniu 1940 roku.

W roku 1921 Stanisław otrzymał Kartę Przemysłową i założył sklep żelazny w Rynku, który prowadził do roku 1925. W międzyczasie w 1923 r. po zdaniu egzaminów i złożeniu przysięgi, uzyskał autoryzację na cywilnego geometrę, prowadzenie biura w Dąbrowie i wykonywanie robót mierniczych. Również z jego inicjatywy powstała Spółdzielnia Spożywców „Przyszłość”, która na skutek kryzysu gospodarczego i dużej konkurencji sklepów żydowskich, została zmuszona do zaprzestania działalności. Jego polityczna działalność w ZSL powodowała szykany ze strony starostwa, czego efektem było wcześniejsze przejście na emeryturę w wieku lat 53. Po przejściu na emeryturę skupił się na prowadzeniu kancelarii mierniczego i rozszerzył jej prowadzenie o sporządzanie projektów architektonicznych domków jednorodzinnych, młynów i budynków gospodarczych. W roku 1930 po zdaniu egzaminów uzyskał uprawnienia do prowadzenia Robót Budowlanych. W Towarzystwie „Sokół”, pełnił funkcję prezesa Zarządu Gniazda przez 20 lat do swojej śmierci.

Za wybitną działalność w Sokole otrzymał tytuł Honorowego Prezesa Gniazda Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” i otrzymał zaszczytną odznakę Sokoła (nr 283). Był również zapalonym myśliwym, należał do Towarzystwa Myśliwskiego „Diana” w Dąbrowie.

Zmarł 9 grudnia 1936 roku i pochowany został na cmentarzu w Dąbrowie Tarnowskiej, jego pogrzeb był wielką manifestacją i świadectwem szczególnego uznania jakim się cieszył Stanisław Szpak w Dąbrowie i okolicy.